چگونه آلرژی ایجاد میشود ؟
بیماران آلرژیک یا آتوپیک واکنش دهی به آنتی ژن های محیطی شایع و غذاها دارند که در بیشتر افراد سالم منجر به واکنش های بالینی نمی شوند . بیماران مبتلا به آلرژی معمولاً آنتی بادی ایمونوگلوبولین (Ig E)به آلرژن های که در بیمار به آن حساسیت دارد تولید می کنند . اصطلاح آلرژی بیانگر تظاهر بالینی بیماری های آلرژیک در افرادی که یک زمینه استعداد ژنتیکی دارند و به صورت افزایش پاسخ دهی سیستم ایمنی بدن در ارگان های هدف ای مانند ریه ،پوست ،دستگاه گوارش و بینی بروز می کنند.که به صورت بیماریهای آنافیلاکسی ،آنژیوادم ارثی اگزما ،کهیر ،کهیر و آنژیوادم ،خارش پوستی ،درماتیت آتوپیک ،اسم ،کولیت گوارشی ،ریفلاکس ،ازوفاژیت ،گاستریت ،التهاب روده ،رینیت آلرژیک ،سینوزیت ،آسم ،کنژکتیویت آلرژیک ،خارش چشم ،خارش پلک ،خشکی پلک ،احساس جسم خارجی در چشم ،کراتوکنژکتیویت بهاره ،کراتوکنژکتیویت آتوپیک ،بیماری سرم ،آلرژی به غذا ،آلرژی به شیر ،آلرژی به تخم مرغ ،آلرژی به آجیل ها و.آلرژی دارویی پنی سیلین ،آلرژی به آسپرین ،آلرژی به مسکن ها و …
چرا آلرژی رو به افزایش است ؟
در دهه اخیر افزایش بارزی در شیوع بیماری های آلرژیک رخ داده است این افزایش با دلیل عوامل محیطی(مواجهه با دود سیگار ، تغییرات اقلیمی کره زمین ، آلودگی هوا، افزایش آلرژن‌های محیط های بسته و افزایش آلرژن های محیط‌های باز ، ویروس های تنفسی مثل کرونا و کاهش بیماریهای عفونی خاص (فرضیه بهداشت ) در ارتباط است.
به دلیل عوامل محیطی(مواجهه با دود سیگار ، تغییرات اقلیمی کره زمین ، آلودگی هوا، افزایش آلرژن‌های محیط های بسته و افزایش آلرژن های محیط‌های باز ، ویروس های تنفسی مثل کرونا و کاهش بیماریهای عفونی خاص (فرضیه بهداشت ) آلرژی در دهه های اخیر افزایش داشته است
آیا می دانید آلرژن چیست؟
آلرژنها پروتین هایی هستند که در افراد آلرژیک سیستم ایمنی را تحریک و واکنش آلرژیک ایجاد میکنند .
واکنش آلرژی به گرده
گرده درواقع یک ذره در حد میکرون است که توسط درختان، گل ها، علف ها و حتی علف های هرز، به جهت باروری دیگر گیاهان با گونه یکسان، تولید می شود.این ماده ،همچنین، یکی از مهم ترین دلایل بروز آلرژی است.
در افراد مبتلا به آلرژی به گرده وقتی وارد ریه میشود به راحتی جذب بدن شده و سیستم ایمنی گرده را به عنوان عامل خارجی خطرناک دیده و شروع به تولید هیستامین می کند تا دربرابر گرده مقاومت کند.این واکنش را تحت عنوان واکنش آلرژی می شناسیم و آن نوع مشخص گرده که آلرژی را ایجاد کرده ،آلرژن نامیده می شود.آلرژنها پروتین هایی هستند که در افراد آلرژیک سیستم ایمنی را تحریک و واکنش آلرژیک ایجاد میکنند .
آلرژن های استنشاقی مانند گرده ها و اسپورهای قارچی از علل برجسته بیماری های آلرژیک هستند و غلظت این عوامل در هوای آزاد بیرون خانه و سه فصل در نوسان است . واکنش آلرژی در بیشتر نواحی فصل گرده افشانی درختان در اوایل بهار است ،چمن ها در اواخر بهار و اوایل تابستان گرده افشانی می کنند و این در حالی است که علف های هرز در اواخر تابستان و تمام پاییز گرده افشانی می کنند وجود اسپور های خارجی موجود در جونیز در نواحی شمالی آمریکا از یک الگوی فصلی تبعیت می کند به این ترتیب که شمار اسپور ها با هوای آب و هوای گرم تر رو به افزایش می‌گذارد و در ماه‌های پایانی تابستان به حداکثر می رسد و تنها پس از اولین یخبندان طی زمستان کاهش خواهد یافت در نواحی گرم تر اسپور های قارچی و گرده های علف ممکن است منجر به بروز علائم به صورت کل سال گردند
علائم آزاردهنده زیادی ،مانند عطسه، گرفتگی بینی و آبریزش بینی و چشم ، ایجاد می کند.
بعضی افراد در تمام طول سال آلرژی را تجربه می کنند؛ درحالی که، برخی فقط در زمان های مشخصی از سال علایم دارند. برای مثال افرادی که به گرده درخت توس حساسیت دارند، معمولا علائم شدیدی را در طول بهار ،یعنی در زمان شکوفه کردن درخت توس، حس می کنند. به طور مشابه، کسانی که آلرژی به گیاه ابروسیا دارند، در اوایل پاییز بیشتر علامتدار میشوند.
هنگامی که شخصی برای اولین بار به گرده گیاهان آلرژی نشان می دهد، بسیار بعید است که این آلرژی از بین برود. با این حال میتوان با تشخیص بهترین متخصص آلرژی با مصرف دارو و واکسن های آلرژی ، عوارض آن را کاهش داد. برخی تغییرات سبک زندگی نیز می تواند به تسکین علائم کمک کند.
انواع آلرژی به گرده
هزاران نوع از گونه های گیاهی وجود دارد که دارای قابلیت پخش گرده در هوا و ایجاد واکنش های آلرژیک هستند.
بعضی از انواع رایج آنها عبارتند از:
درختان توس
درختان بلوط
آلرژی به درخت کهور
آلرژی به درخت افرا
درختان کهور
چمن ها
گیاهان ابروسیا
آلرژی به گرده درخت توس:
گرده درخت توس یکی از شایع ترین آلرژن های موجود در هوا در فصل بهار است. وقتی درختان توس شکوفا می شوند، دانه های ریز گرده را آزاد می کنند که توسط باد پراکنده می شوند.
یک درخت توس می تواند 5.5 میلیون دانه گرده تولید کند.این درخت در نواحی شمالی در جنگل ها می روید و یا به صورت زینتی در معابر و پارکها کاشته میشود شایان ذکر است مواد گرده های این گیاه با گرده گیاهان دیگر و بعضی ازآلرژن های مواد غذایی شباهت دارد
آلرژی به درخت کهور
در مناطق گرمسیری مانند استان خوزستان استان بوشهر هرمزگان و سیستان و بلوچستان گردی درختانی همچون کهور آکاسیا و یا درخت برهان یا ابریشم از جمله شایع‌ترین گرده های موجود در اتمسفر این مناطق در ف درختانصول گرد افشانی این درختان می باشد
کهور گیاهی است به شکل درختچه یا درخت های با ارتفاع ۳ تا ۱۰ متر می باشد . کهور می تواند تا ۴ زمان گلدهی در سال داشته باشد که در طی هر دوره مقادیر زیادی گرده زیر درختان باقی می ماند . گل های متعدد این گیاه به شکل استوانه ای به طول ۵ تا ۱۰ سانتیمتر و جام گل به رنگ زرد کم رنگ می باشد این گیاه در جهت بیابان زدایی مناطق خشک و همچنین در برای تزیین حاشیه خیابان ها و جاده ها استفاده می شود . استفاده از دستگاه تصفیه هوا با فیلترهای مخصوص فیلتر هپا متناسب با فضای خانه میتواند در کاهش تراکم گرده گیاهان و سایر آلرژن ها در داخل خانه موثر باشد در صورت خروج از منزل در دوره گرده افشانی گیاهآلرژی زا استفاده از ماسک مخصوص می تواند احتمال تماس با گرده ی گیاه را کاهش دهد د در فصل گرده افشانی گیاهان در منطقه از خشک کردن لباسها در بیرون از خانه خودداری کنیم .از تماس غیر ضروری با افرادی که با حیوانات خانگی در تماس بودن و یا مدت طولانی در فضای خارجی و محیط باز به سر برده اند خودداری شود
آلرژی به درخت افرا :
این درخت در نواحی مختلف ایران به خصوص نواحی شمالی می رویند اوایل فصل بهار گرده افشانی می کنند
آلرژی به گرده بلوط:
درست همانند درخت توس ، درخت بلوط نیز گرده های خود را در فصل بهار در هوا رها میکند.
در حالی که گرده بلوط در مقایسه با گرده درختان دیگر حساسیت زا محسوب می شود، میتواند برای مدت طولانی تری در هوا باقی بماند. این می تواند باعث واکنش های آلرژیک شدید در برخی از افراد مبتلا به آلرژی گرده شود.
آلرژی به گرده چمن:
چمن محرک اولیه آلرژی به گرده در طول ماه های بهار و تابستان است.
انواع مختلفی از چمن وجود دارد اما تنها تعداد کمی از آنها، مانند چاودار چند ساله، علف برمودا و بلوگرس، قادر به ایجاد آلرژی هستند.
آلرژی به گرده ابروسیا
گیاهان ابروسیا علفهای هرزی هستند که بیشترین احتمال ایجاد آلرژی را دارند. یک گیاه می تواند نزدیک به یک میلیارد دانه گرده تولید کند. آنها در ماه های اول پاییز بیشترین فعالیت را دارند. با این حال، بسته به مکان، ابروسیا ممکن است از اوایل ماه اوت شروع به پخش گرده خود کند و تا نوامبر ادامه یابد. گرده هاتوسط باد می توانند صدها مایل را طی کنند و در زمستان در هوای معتدل زنده بمانند.
علائم آلرژی به گرده
این علائم عموما شامل: علائم آزاردهنده زیادی ،مانند عطسه، گرفتگی بینی و آبریزش بینی و چشم ، ایجاد می کند.
گرفتگی بینی
سینوزیت ، که ممکن است باعث درد صورت شود
آبریزش بینی،رینیت آلرژیک
خارش و آبریزش چشم
گلو درد و خارش گلو بخصوص کام نرم
سرفه مزمن ،آسم
پوست متورم و تیره زیر چشم، کنژکتیویت آلرژیک
کاهش حس چشایی یا بویایی
افزایش واکنش های آسمی
علل آلرژی به گرده
همانطور که پیش تر گفتیم، آلرژی به گرده زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه گرده را به عنوان یک ماده خطرناک شناسایی کند.
درمان آلرژی به گرده
اگر با وجود انجام اقدامات پیشگیرانه همچنان علائمی را تجربه می کنید، درمان هایی وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند:
داروها
چندین داروی آلرژی بدون نیاز به نسخه (OTC) قابل مصرف هستند، از جمله:
آنتی هیستامین ها مانند ستیریزین یا دیفن هیدرامین
داروهای ضد احتقان، مانند سودوافدرین یا اکسی متازولین
داروهایی که ترکیبی از یک آن و یک ضد احتقان هستند، مانند لوراتادین و فکسوفنادین
مهم ترین نکته درمان مراجعه زود هنگام و تشخیص درست و شروع درمان تحت نظر فوق تخصص آسم و آلرژی می باشد
واکسن های آلرژی
اگر داروها برای کاهش علائم شما کافی نباشند، ممکن است واکسن های آلرژی توصیه شود. واکسن های آلرژی نوعی ایمونوتراپی است. به این صورت که شما یک سری تزریق آلرژن دریافت می کنید و مقدار آلرژن در شات به تدریج در طول زمان افزایش می یابد.
این واکسن ها پاسخ سیستم ایمنی بدن شما به آلرژن را اصلاح می کنند و به کاهش شدت واکنش های آلرژیک شما کمک می کنند. با توجه به آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا، ممکن است یک سال پس از شروع واکسن های آلرژی، تسکین کامل را تجربه کنید و در مجموع درمان ممکن است بین 3 تا 5 سال ادامه یابد.
واکسن آلرژی برای کودکان زیر 5سال توصیه نمیشود.
درمان های خانگی
برای کاهش علائم آلرژی به گرده، میتوان از درمان های خانگی نیز استفاده کرد. برای مثال:
شستشوی گرده از بینی با استفاده از یک بطری فشرده یا گلدان نتی
استفاده از گیاهان و عصاره‌ها، مانند باتربور بدون PA (که حاوی آلکالوئیدهای سمی پیرولیزیدین نیست) یا اسپیرولینا
درآوردن و شستن هر لباسی که در بیرون پوشیده شده است
خشک کردن لباس در خشک کن به جای بیرون روی رخت آویز
استفاده از تهویه مطبوع در خودروها و منازل
استفاده منظم از جاروبرقی دارای فیلتر
آلرژی به مایت :
عبارت مایت یا هیره یا گرد و غبار خانگی به تعداد کثیری از مایت های میکروسکوپی اطلاق می گردد که در گرد و غبار موجود در خانه ها یافت می شود.سه گونه مایت درماتوفاگوییدز فاریتا،درماتوفاگوییدز پترونیسینوس و یوروگلیفوس ماینه ای به وفور یافت میشود و درعین حال در سراسر جهان مهم ترین آلرژن های منتهی به آسم و رینیت مقاوم محسوب می گردد. پوسته خارجی و دستگاه گوارش مایت حاوی مهمترین آلرژن ها هستند که در این ها دارای واکنش متقابل بالایی هستند میباشد مایت از پوسته ریخته شده انسان تغذیه کرده و در محیط ثابت و بی حرکت خانه ها پرورش می یابد ماشین های گرد و غبار در تشک تخت خواب جای یک سوم زندگی خود را در جا می گذراند و دیگر محیط های گرم و ما از گرد و غبار رشد میکند آنها به رطوبت نسبی حساس بوده و در رطوبت ۶۰ درصد و پایین تر رشد شان متوقف شده و میرند.رینیت آلرژیک دائمی در اغلب موارد در اثر آلرژی به مایت گرد و غبار خانگی عارض میشود و در تعداد قابل توجهی از موارد آسم بار ینیت همراه است .از آنجا که مایتها در مکان های متعددی در سرتاسر خانه رشد می کنند کاهش دادن تعداد آنها دشوار بوده و از بین بردنشان غیر ممکن است .نتایج مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از ماهیت کش ها (محصولاتی که برای کشتن مایت گرد و غبار خانگی به کار می رود) و برنامه های گسترده کنترل محیطی مبتنی در اتاق خواب می تواند در کاهش علائم اثربخش باشد. با این همه اقدامی که در کاهش علائم آسم سود مند باشد هنوز یافت نشده است . رابطه بین مایت و درماتیت آتوپیک موضوعی بحث برانگیز بوده است هر چه شواهدی دال بر وقوع درماتیت آتوپیک در اثر تماس با انرژی های تنفسی مانند مایت وجود دارد .