آسم ناشی از ورزش
آسم ناشی از ورزش زمانی اتفاق می‌افتد که راه‌های هوایی در نتیجه ورزش باریک می‌شوند. اصطلاح ارجح برای این وضعیت انقباض برونش ناشی از ورزش (EIB) است. ورزش باعث آسم نمی شود، اما اغلب یک محرک آسم است.
ممکن است یک فرد علائم آسم داشته باشد که با ورزش بدتر می شود (شایع تر) یا ممکن است فقط انقباض برونش ناشی از ورزش داشته باشد، اگر بیمار سایر مواقع بدون علامت باشد و فقط در حین ورزش شدید (انقباض برونش ناشی از ورزش) ایجاد شود، آسم متناوب خفیف دارد.
ممکن است یک فرد علائم آسم داشته باشد که با ورزش بدتر می شود (شایع تر) یا ممکن است فقط انقباض برونش ناشی از ورزش داشته باشد، اگر بیمار سایر مواقع بدون علامت باشد و فقط در حین ورزش شدید (انقباض برونش ناشی از ورزش) ایجاد شود، آسم متناوب خفیف دارد.
علائم آسم ناشی از ورزش
علائم معمول عبارتند از تنگی نفس، سرفه
علائم ناشی از ورزش معمولاً 10 تا 15 دقیقه پس از یک دوره کوتاه ورزش یا حدود 15 دقیقه پس از ورزش طولانی مدت ایجاد می شود. علائم معمولاً با استراحت بیش از 30 تا 60 دقیقه برطرف می شوند. علائم ناشی از ورزش زمانی که هوای استنشاقی سرد است بیشتر رخ می دهد و شدیدتر است، احتمالاً به دلیل تغییرات در راه های هوایی است که توسط مقادیر زیادی هوای نسبتاً خنک و خشک استنشاق شده در طول فعالیت شدید ایجاد می شود.
آسم ناشی از ورزش با تنگی نفس ساده مربوط به ورزش که معمولاً در عرض پنج دقیقه پس از توقف ورزش برطرف می شود ،متفاوت است،
پیشگیری از آسم ناشی از ورزش
ورزش برای سلامتی شما مهم است، حتی اگر آسم دارید، بنابراین مهم است که روتینی ایجاد کنید که ورزش را انجام بدهد. برخی از بیماران اغلب می توانند با بهبود کنترل روزانه آسم و بهبود سطح آمادگی جسمانی خود با ورزش منظم از علائم آسم ناشی از ورزش جلوگیری یا کاهش دهند.
روشهای پیشگیری غیر پزشکی
تنفس هوای سرد و خشک در حین ورزش می تواند علائم آسم را تحریک کند. استفاده از روسری یا ماسک گشاد هنگام ورزش در هوای سرد و خشک یا ورزش در جایی که هوا گرم‌تر و مرطوب‌تر است می‌تواند به پیشگیری از علائم آسم ناشی از ورزش کمک کند. برخی از بیماران متوجه می شوند که روال گرم کردن قبل از فعالیت شدید می تواند به کاهش علائم آسم کمک کند.
برای افرادی که یک بار در روز یا کمتر ورزش می کنند — پیشگیری از انقباض برونش ناشی از ورزش معمولاً شامل استفاده از یک داروی استنشاقی قبل از ورزش است.
گشادکننده های برونش با اثر سریع – استنشاق یک برونش گشادکننده سریع (به عنوان مثال، دو پاف آلبوترول) ممکن است 5 تا 20 دقیقه قبل از ورزش مصرف شود. از این اسپری برای تسکین علائم ناشی از ورزش نیز می توان استفاده کرد.
یک جایگزین، استفاده از یک استنشاق ترکیبی است که شامل فرموترول و یک کورتیکواستروئید استنشاقی است. فورموترول به سرعت آلبوترول عمل می کند و 12 ساعت دوام می آورد، بنابراین هم یک برونکودیلاتور سریع و هم طولانی اثر است. برای پیشگیری از آسم ناشی از ورزش، یکی از داروهای استنشاقی ترکیبی، مانند بودزونید-فورموترول (Symbicort) یا مومتازون-فورموترول (Dulera) را می توان یک بار استنشاق، حداقل پنج دقیقه قبل از تمرین استفاده کرد. مانند آلبوترول، این داروها نیز می توانند برای تسکین علائم آسم استفاده شوند.
برای تلاش در طول روز – برخی از بزرگسالان و بیشتر کودکان به طور متناوب در طول روز ورزش می کنند، که استفاده از یک درمان پیشگیرانه را قبل از هر قسمت از فعالیت دشوار می کند. در این مورد، یک برونش گشادکننده استنشاقی طولانی اثر (به عنوان مثال، سالمترول یا فورموترول) یا یک اصلاح کننده لکوترین (به عنوان مثال، مونته لوکاست یا زفیرلوکاست) ممکن است برای محافظت در طول روز توصیه شود (به «تغییرکننده های لوکوترین» در زیر مراجعه کنید).
برونکودیلاتورهای طولانی اثر گشادکننده‌های برونش طولانی‌اثر (LABA)، مانند سالمترول و فورموترول، برای مدت طولانی‌تری نسبت به گشادکننده‌های برونش با اثر سریع عمل می‌کنند. LABA ها باید همیشه همراه با یک گلوکوکورتیکوئید استنشاقی استفاده شوند. در حالی که فرموترول یک LABA است، اما به سرعت آلبوترول عمل می کند. داروهای استنشاقی ترکیبی حاوی فرموترول را می توان کمی قبل از ورزش (حداقل پنج دقیقه) استفاده کرد و همچنین می تواند برای تسکین علائم آسم که علیرغم پیش درمانی رخ می دهد، استفاده شود.
برخی از بیماران ترجیح می دهند از استنشاق خود طبق برنامه یک یا دو بار در روز استفاده کنند. در این مورد، می توان از داروهای استنشاقی حاوی LABA، سالمترول و یک کورتیکواستروئید استنشاقی (به عنوان مثال Advair یا Seretide در اروپا) استفاده کرد. این داروها معمولاً دو بار در روز و 30 دقیقه پس از دوز صبح مصرف می شوند به جلوگیری از علائم آسم ناشی از ورزش تا 12 ساعت آینده کمک می کنند.
برای افرادی که یک بار در روز یا کمتر ورزش می کنند — پیشگیری از انقباض برونش ناشی از ورزش معمولاً شامل استفاده از یک داروی استنشاقی قبل از ورزش است.
گشادکننده های برونش با اثر سریع – استنشاق یک برونش گشادکننده سریع (به عنوان مثال، دو پاف آلبوترول) ممکن است 5 تا 20 دقیقه قبل از ورزش مصرف شود. از این اسپری برای تسکین علائم ناشی از ورزش نیز می توان استفاده کرد.
یک جایگزین، استفاده از یک استنشاق ترکیبی است که شامل فرموترول و یک کورتیکواستروئید استنشاقی است. فورموترول به سرعت آلبوترول عمل می کند و 12 ساعت دوام می آورد، بنابراین هم یک برونکودیلاتور سریع و هم طولانی اثر است. برای پیشگیری از آسم ناشی از ورزش، یکی از داروهای استنشاقی ترکیبی، مانند بودزونید-فورموترول (Symbicort) یا مومتازون-فورموترول (Dulera) را می توان یک بار استنشاق، حداقل پنج دقیقه قبل از تمرین استفاده کرد. مانند آلبوترول، این داروها نیز می توانند برای تسکین علائم آسم استفاده شوند.
برای تلاش در طول روز – برخی از بزرگسالان و بیشتر کودکان به طور متناوب در طول روز ورزش می کنند، که استفاده از یک درمان پیشگیرانه را قبل از هر قسمت از فعالیت دشوار می کند. در این مورد، یک برونش گشادکننده استنشاقی طولانی اثر (به عنوان مثال، سالمترول یا فورموترول) یا یک اصلاح کننده لکوترین (به عنوان مثال، مونته لوکاست یا زفیرلوکاست) ممکن است برای محافظت در طول روز توصیه شود (به «تغییرکننده های لوکوترین» در زیر مراجعه کنید).
برونکودیلاتورهای طولانی اثر گشادکننده‌های برونش طولانی‌اثر (LABA)، مانند سالمترول و فورموترول، برای مدت طولانی‌تری نسبت به گشادکننده‌های برونش با اثر سریع عمل می‌کنند. LABA ها باید همیشه همراه با یک گلوکوکورتیکوئید استنشاقی استفاده شوند. در حالی که فرموترول یک LABA است، اما به سرعت آلبوترول عمل می کند. داروهای استنشاقی ترکیبی حاوی فرموترول را می توان کمی قبل از ورزش (حداقل پنج دقیقه) استفاده کرد و همچنین می تواند برای تسکین علائم آسم که علیرغم پیش درمانی رخ می دهد، استفاده شود.
برخی از بیماران ترجیح می دهند از استنشاق خود طبق برنامه یک یا دو بار در روز استفاده کنند. در این مورد، می توان از داروهای استنشاقی حاوی LABA، سالمترول و یک کورتیکواستروئید استنشاقی (به عنوان مثال Advair یا Seretide در اروپا) استفاده کرد. این داروها معمولاً دو بار در روز و 30 دقیقه پس از دوز صبح مصرف می شوند به جلوگیری از علائم آسم ناشی از ورزش تا 12 ساعت آینده کمک می کنند.
اصلاح کننده های لوکوترین – اصلاح‌کننده‌های لوکوترین با کاهش تنگی راه‌های هوایی، التهاب و تولید مخاط کار می‌کنند. نمونه‌هایی از اصلاح‌کننده‌های لکوترین عبارتند از مونتلوکاست (Singulair) و زافیرلوکاست (Accolate). این قرص ها به صورت خوراکی یک بار در روز (مونتلوکاست) یا دو بار در روز (زافیرلوکاست) مصرف می شوند و عوارض جانبی کمی دارند. مصرف منظم هر یک از این داروها در پیشگیری از اسپاسم برونش ناشی از ورزش مفید است.
اصلاح‌کننده‌های لکوترین ممکن است به عنوان جایگزینی برای گشادکننده‌های برونش سریع‌الاثر برای جلوگیری از انقباض برونش ناشی از ورزش برای بیمارانی که ترجیح می‌دهند یا نیاز به محافظت تمام روز دارند یا در استفاده از استنشاق‌ها مشکل دارند، استفاده شود.
مونتلوکاست برای استفاده در صورت نیاز قبل از ورزش برای بیمارانی که نیازی به داروی روزانه ندارند تایید شده است. اگر به صورت روزانه مصرف نشود، مونته لوکاست باید حداقل دو ساعت قبل از شروع ورزش مصرف شود. اگر دارو به صورت روزانه مصرف شود، نیازی به مصرف دوز اضافی قبل از ورزش نیست.
اصلاح‌کننده‌های لکوترین برای پیشگیری از علائم استفاده می‌شوند، نه برای تسکین علائم پس از ظهور. اگر علایم آسم علیرغم پیش‌درمانی با تعدیل‌کننده‌های لکوترین ایجاد شود، باید از یک برونکودیلاتور سریع الاثر (مانند آلبوترول، لوالبوترول یا بودزونید-فورموترول) استفاده شود.
اصلاح‌کننده‌های لکوترین ممکن است به عنوان جایگزینی برای گشادکننده‌های برونش سریع‌الاثر برای جلوگیری از انقباض برونش ناشی از ورزش برای بیمارانی که ترجیح می‌دهند یا نیاز به محافظت تمام روز دارند یا در استفاده از استنشاق‌ها مشکل دارند، استفاده شود.
مونتلوکاست برای استفاده در صورت نیاز قبل از ورزش برای بیمارانی که نیازی به داروی روزانه ندارند تایید شده است. اگر به صورت روزانه مصرف نشود، مونته لوکاست باید حداقل دو ساعت قبل از شروع ورزش مصرف شود. اگر دارو به صورت روزانه مصرف شود، نیازی به مصرف دوز اضافی قبل از ورزش نیست.
اصلاح‌کننده‌های لکوترین برای پیشگیری از علائم استفاده می‌شوند، نه برای تسکین علائم پس از ظهور. اگر علایم آسم علیرغم پیش‌درمانی با تعدیل‌کننده‌های لکوترین ایجاد شود، باید از یک برونکودیلاتور سریع الاثر (مانند آلبوترول، لوالبوترول یا بودزونید-فورموترول) استفاده شود.
درمان حمله آسم
اصطلاح «حمله آسم» تا حدودی گیج‌کننده است زیرا بین افزایش خفیف علائم و یک دوره تهدید کننده زندگی تمایز قائل نمی‌شود. علائم آسم ممکن است در حین ورزش علیرغم پیش درمانی ایجاد شود و گاهی اوقات ممکن است شدیدتر از حد انتظار باشد. علائم آسم ناشی از ورزش ممکن است با تغییر در کیفیت هوا، سرماخوردگی معمولی، قرار گرفتن در معرض آلرژن ها یا تغییرات آب و هوا تشدید شود. این محرک ها می توانند باعث ایجاد علائم خفیف، متوسط یا شدید شوند. هر یک از این تغییرات را می توان یک “حمله” آسم در نظر گرفت.
برخی از افراد حملات دوره ای و خفیف دارند که هرگز به مراقبت های اورژانسی نیاز ندارند، در حالی که برخی دیگر حملات شدید و ناگهانی دارند که نیاز به تماس با خدمات فوریت های پزشکی دارد.
برخی از افراد حملات دوره ای و خفیف دارند که هرگز به مراقبت های اورژانسی نیاز ندارند، در حالی که برخی دیگر حملات شدید و ناگهانی دارند که نیاز به تماس با خدمات فوریت های پزشکی دارد.
طرح مراقبت های اورژانسی
بیمار یا والدین/مراقب باید با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی برای تدوین یک برنامه مراقبت اضطراری (که برنامه اقدام آسم نیز نامیده می‌شود) همکاری کند که به طور خاص توضیح می‌دهد که در صورت بدتر شدن علائم آسم چه باید کرد.
●حملات خفیف
داروهای نجات خود را مصرف کنید: بیشتر افراد دو پاف آلبوترول یا لوالبوترول یا یک پاف فورموترول-بودزونید مصرف می کنند. این ممکن است بیست دقیقه بعد تکرار شود، و سپس به صورت دوره ای (هر دو تا چهار ساعت) تا زمانی که علائم بهبود یابند. افرادی که از داروهای کنترل کننده مانند گلوکوکورتیکوئیدهای استنشاقی استفاده می کنند، ممکن است نیاز به افزایش دوز داشته باشند و برای آموزش بیشتر باید با ارائه دهنده خود تماس بگیرند.
●حمله شدید
●حمله شدید
دو تا شش پاف از یک داروی نجات را مصرف کنید، بسته به اینکه فرد چقدر می تواند یکباره تحمل کند بدون اینکه بیش از حد عصبانی شود. برای بیمارانی که دستگاه‌های نبولایزر خانگی دارند، می‌توان دو درمان را به فاصله ۲۰ دقیقه انجام داد.
برای علائم شدید یا علائمی که پس از استفاده اولیه از یک داروی نجات بدتر می شوند یا بهبود نمی یابند، کسی باید فوراً با کمک پزشکی اورژانس تماس بگیرد. حملات شدید آسم اگر به موقع درمان نشود می تواند کشنده باشد.
برای علائم شدید یا علائمی که پس از استفاده اولیه از یک داروی نجات بدتر می شوند یا بهبود نمی یابند، کسی باید فوراً با کمک پزشکی اورژانس تماس بگیرد. حملات شدید آسم اگر به موقع درمان نشود می تواند کشنده باشد.
از کمک های پزشکی اضطراری با تماس با 115 در دسترس است. بیماران نباید سعی کنند با ماشین خود را به بیمارستان برسانند و نباید از شخص دیگری بخواهند که رانندگی کند. به دو دلیل تماس با 115 ایمن تر از رانندگی است:
●از لحظه ورود پرسنل EMS، می توانند ارزیابی و درمان آسم را آغاز کنند. هنگام رانندگی در خودرو، تا زمانی که فرد به بخش اورژانس نرسد، درمان نمی تواند آغاز شود.
●اگر عارضه خطرناک آسم در راه رسیدن به بیمارستان رخ دهد، پرسنل اورژانس ممکن است بتوانند فورا مشکل را درمان کنند.
●از لحظه ورود پرسنل EMS، می توانند ارزیابی و درمان آسم را آغاز کنند. هنگام رانندگی در خودرو، تا زمانی که فرد به بخش اورژانس نرسد، درمان نمی تواند آغاز شود.
●اگر عارضه خطرناک آسم در راه رسیدن به بیمارستان رخ دهد، پرسنل اورژانس ممکن است بتوانند فورا مشکل را درمان کنند.
پس از حمله شدید آسم، معمولاً به بیمار یک دوره سه تا ده روزه داروی گلوکوکورتیکوئید خوراکی (مانند پردنیزون، پردنیزولون) داده می شود. این درمان به کاهش خطر حمله دوم آسم کمک می کند.
از شناسنامه پزشکی استفاده کنید
o زدن ماسک
o رژیم غذایی کم نمک مصرف میوه و سبزیجات
o مصرف ω-3 PUFAs و روغن ماهی
o ویتامین C و E ؛ همه مطالعات تایید نکرده اند
دکتر اصغریان
فوق تخصص آسم ،آلرژی و ایمونولوژی
رتبه اول بورد فوق تخصص دانشگاه تهران
منبع :
2022 UpToDate
برای مشاهده مطالب آموزشی دکتر اصغریان در اینستاگرام اینجا را کلیک کنید
برای مشاهده مقاله با عنوان بیماری آسم ورزشی اینجا را کلیک کنید .